Albert Jan Swart
Sectoreconoom industrie
ABN AMRO
De Nevi Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie is gedaald, van 48,2 naar 47,0 over oktober. Het aantal nieuwe orders daalde nog sneller dan in de voorgaande maanden, met name het aantal nieuwe exportorders.
De industrie verlaagde opnieuw de productie en inkoop. Ook de werkgelegenheid daalt; veel ondernemingen hebben tijdelijke contracten niet verlengd.
In de afgelopen maanden bleek al uit de Nevi Inkoopmanagersindex dat het herstel in het tweede kwartaal dit najaar niet doorzet. In oktober bevestigde ASML dat groeiende vraag naar zijn chipmachines pas volgend jaar te verwachten is. Ook verlaagde de chipmachinefabrikant de verwachtingen voor 2025. Voor tientallen Nederlandse bedrijven is ASML de belangrijkste klant. Het uitblijven van herstel van de vraag naar chipmachines is dus slecht nieuws voor de Nederlandse industrie.
Ook de malaise in Duitsland heeft een negatieve uitwerking op de Nederlandse industrie. Autofabrikant Volkswagen staat al langer onder druk en wil volgens de vakbond drie fabrieken sluiten, waardoor tienduizenden banen verdwijnen. Dat zal leiden tot een nog lagere vraag naar auto-onderdelen, waar een paar honderd Nederlandse toeleveranciers hinder van zullen ondervinden.
Intussen is de industrie onderwerp van politieke discussies. In Europa presenteerde Mario Draghi, voormalig president van de Europese Centrale Bank (ECB) en oud-premier van Italië, zijn langverwachte rapport over de concurrentiepositie van Europa. De nieuwe Europese Commissie, opnieuw onder leiding van voorzitter Ursula von der Leyen, heeft de conclusies van het rapport omarmd, en beoogt forse investeringen in hoogtechnologische bedrijvigheid. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat de lidstaten het eens kunnen worden over een nieuw omvangrijk investeringsprogramma.
Industriële ondernemers kijken met belangstelling uit naar de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Donald Trump heeft forse invoerheffingen aangekondigd, die ook de Nederlandse export zullen raken. De Europese Commissie zint al op een reactie, en zal, als Trump inderdaad opnieuw wordt gekozen, met hem willen onderhandelen zodat hij de invoerheffingen op Europese producten afzwakt. De verkiezingsuitslag is kortom belangrijk voor de Nederlandse industrie en de internationale handel.
Albert Jan Swart, sectoreconoom industrie bij ABN AMRO